Panel obywatelski to demokratyczna forma włączania mieszkańców i mieszkanek w proces wytyczania kierunków polityki danego miasta lub państwa. W Warszawie – ze względu na temat, którego panel dotyczy – odbywa się pod nazwą Warszawski Panel Klimatyczny.
Paneliści i panelistki są wybierani losowo, co pozwala na stworzenie różnorodnej grupy uczestników i uczestniczek – tak różnorodnej jak struktura miasta (państwa). W panelu znajdują się więc osoby różnej płci, w różnym wieku, z różnych dzielnic (regionów), o różnym wykształceniu.
Od osób biorących udział w panelu nie wymaga się żadnej specjalistycznej wiedzy, ponieważ dostają one wsparcie od ekspertów i ekspertek, którzy przygotowują przystępne materiały i wystąpienia z danej dziedziny. Istotne jest przy tym, aby podczas panelu przedstawiane były różne perspektywy, różne punkty widzenia i jak najszersza paleta możliwych rozwiązań – o to dba Zespół Koordynujący.
Paneliści i panelistki poznają efekty i koszty poszczególnych rozwiązań podczas spotkań edukacyjnych, a następnie – wyposażeni w tę wiedzę – w toku rozmów i dyskusji w małych grupach szukają najlepszych rozwiązań dla miasta. Na zakończenie wypracowane rozwiązania zostają poddane pod głosowanie całego panelu. W ten sposób powstaje lista rekomendacji, które mają charakter wytycznych dla miasta.
Do tej pory cztery miasta w Polsce wykorzystały podobną formułę podejmowania strategicznych dla siebie decyzji. W Gdańsku odbyły się trzy panele, poświęcone m.in. jakości powietrza i odporności na zmianę klimatu, Lublin podjął kwestię smogu, Wrocław – rozwiązań transportowych, a Łódź – zieleni w mieście. Poza granicami Polski panele (samorządowe i narodowe) organizuje się między innymi we Francji, Wielkiej Brytanii, Irlandii i Północnej Irlandii czy Australii.
Więcej o formule panelu obywatelskiego można dowiedzieć się ze strony partycypacjaobywatelska.pl i z przewodnika pt. „Kierunek: Panel obywatelski. Wskazówki dla zainteresowanych”.
Panel toczy się w nadzwyczajnych okolicznościach związanych z epidemią koronawirusa, dlatego organizujemy go w formule hybrydowej, z przeważającą częścią działań prowadzonych on-line. Ta formuła została wybrana w trosce o bezpieczeństwo panelistów i panelistek, z pełną świadomością stojących za takim rozwiązaniem wyzwań. Zespół Koordynujący dokłada wszelkich starań, by zapewnić dostępność panelu dla osób wykluczonych cyfrowo i umożliwić udział osobom nieposiadającym warunków do uczestnictwa on-line, między innymi oferując wsparcie asystentów, organizując miejsce do pracy w panelu poza domem czy dostarczając niezbędny sprzęt.
Warszawski Panel Klimatyczny realizowany jest przez trzy niezależne organizacje społeczne: Fundację Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”, Fundację Pole Dialogu i Fundację Civis Polonus, i jest finansowany w ramach zadania publicznego pn. „Warszawski Panel Klimatyczny”, zleconego przez m.st. Warszawa, na podstawie Zarządzenia nr 756/2020 Prezydenta m.st. Warszawy z dnia 15 czerwca 2020 roku.